การจัดการองค์ความรู้

ชื่อเรื่อง การนวดหลัง

ผู้เขียน นางสาววิภาวรรณ? นวลทอง? พยาบาลวิชาชีพ

เนื้อหา การนวดหลังเป็นวิธีการที่ช่วยผ่อนคลายความเครียดและยังทำให้ลดการตึงตัวของกล้ามเนื้อในร่างกายด้วย? หลังจากได้อ่านเนื้อหาและบทความต่างๆเกี่ยวกับเรื่องการนวดหลังมาแล้ว? ดิฉันคิดว่าเราสามารถนำการนวดหลังมาใช้ได้ทั้งผู้ป่วยและบุคคลที่มีภาวะปกติได้เช่นกัน? ซึ่งวิธีการนั้นไม่ยากทุกท่าสารถทำได้ ดังนี้

วัตถุประสงค์

1. กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ป้องกันการเกิดแผลกดทับ
2. กระตุ้นผิวหนังและการทำงานของต่อมเหงื่อ
3. สังเกตผิวหนังบริเวณหลัง
4. เพื่อให้กล้ามเนื้อหย่อนตัวและประสาทคลายความตึงเครียด

หลักการนวดหลัง

1. จัดท่านอนให้สุขสบาย อาจเป็นท่านอนคว่ำหรือตะแคงกึ่งคว่ำ?แขนและขาไม่ถูกกดทับ
2. ไม่นวดบริเวณที่มีความผิดปกติของระบบไหลเวียนเช่น หลอดเลือดโป่งพอง หลอดเลือดดำขอด บริเวณที่มีบาดแผล มีการอักเสบ มีการบาดเจ็บของกระดูกสันหลัง และผู้ป่วยโรคหัวใจ
3. ทาแป้ง ครีม?หรือโลชั่นก่อนทำการนวด
4. น้ำหนักมือในการนวดต้องไม่แรงเกินไป

อุปกรณ์

แอลกอฮอล์ 25%?น้ำมันมะกอกหรือครีมบำรุงผิว? แป้ง? ผ้าเช็ดตัวและผ้าห่ม

วิธีปฏิบัติ

1. ประเมินสภาพ อธิบายให้ข้าใจถึงวัตถุประสงค์ในการนวดหลัง
2. ล้างมือ เตรียมของใช้และนำมาวางข้างเตียง
3. กั้นม่านให้มิดชิด?? ปิดพัดลม?? ไขเตียงราบให้เหมาะสม
4. ถอดเสื้อผู้ป่วย?? ไม่เปิดเผย
5. จัดให้นอนตะแคง หรือกึ่งคว่ำชิดขอบเตียงข้างที่ยืนอยู่ หันหลังให้ผู้นวดเปิดเฉพาะ แผ่นหลัง ปูผ้าเช็ดตัวตามแนวยาวข้างลำตัว
6. เทแอลกอฮอล์ 25% ลงบนฝ่ามือ ทาให้ทั่วแผ่นหลัง?รอจนแห้งจึงเทแป้งใส่ฝ่ามือลูบแป้งด้วยฝ่ามือ ทั้งสองข้าง?ตั้งแต่ต้นคอจนถึงก้นกบ
7. นวดกล้ามเนื้อแผ่นหลังตามวิธีการและตามลำดับ ท่าละ 3-5 ครั้ง ดังนี้

Stroking? down?โดยใช้ฝ่ามือทั้งสองข้างวางที่ก้นกบ ค่อยๆ ลูบขึ้นตามแนวกระดูกสันหลังจนถึงต้นคอ

Kneading/Petrissage?เป็นการนวดที่กระตุ้นการไหลเวียนที่ลึกลงไปและทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย

Clapping?การใช้อุ้งมือตบเบาๆ โดยห่อมือให้เกิดช่องว่างตรงกลางฝ่ามือ ตบเบาๆ สลับมือกัน

Flicking การใช้หลังนิ้วกลาง นิ้วนาง นิ้วก้อย ทั้งสองมือเคาะบริเวณหลังเบาๆ โดย กระดกข้อมือ Hacking การใช้สันมือสับเบาๆ ใช้สันหลังมือด้านนิ้วก้อยสับสลับกันเร็วๆสับขวางตามใยกล้ามเนื้อ

Beating การกำมือหลวมๆ ทุบเบาๆ เร็วๆ สลับขึ้นลงบริเวณตะโพก ก้น และ?ต้นขา

ลูบตามแนวยาวอีกครั้ง (Stroking) ลูบเบากว่าครั้งแรกทำซ้ำประมาณ 5-6 ครั้ง

สิ่งที่ควรคำนึง ขณะนวดหลังสังเกตลักษณะผิวหนังและอาการ? จัดท่าและแต่งตัวให้เรียบร้อย ?นำของใช้ไปทำความสะอาดเก็บเข้าที่ และล้างมือให้สะอาด

หลังจากอ่านเรื่องเกี่ยวกับการนวดหลังมาแล้วหวังเป็นอย่างยิ่งว่าทุกคนจะมีความเข้าใจเพิ่มมากยิ่งขึ้น? สามารถนำวิธีการไปใช้กับตนเอง? ผู้อื่นหรือผุ้ป่วยได้มายิ่งขึ้น

อ้างอิง http://61.7.156.155/bcpn/3/index.html

Kozier B. Erb G .Berman AJ. Burke K. Fundamentals of Nursing : Concepts process and Practice. 7 ^th.ed. New Jersey: Prentice-Hell, Inc : 2004

สิริรัตน์? ฉัตรชัยสุชา และคณะ. ทักษะพื้นฐานทางการพยาบาล. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานครฯ: เอ็น พี เพรส : 2549