วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์
สรุปการจัดการเรียนรู้ โดยภาควิชาพื้นฐานการพยาบาล
แนวปฏิบัติที่ดี : การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
แนวปฏิบัตินี้เกิดขึ้นจากการดำเนินการของภาควิชาพื้นฐานการพยาบาลและพัฒนาวิชาชีพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนก สังกัดสถาบันพระบรมราชชนก สำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงสาธารณสุข ในการดำเนินการจัดการเรียนการสอนให้สอดคล้องตามทิศทางของการพัฒนาการศึกษาของสถาบันพระบรมราชชนก ทิศทางการพัฒนาระบบสุขภาพที่เน้นการพัฒนาตามปรัชญาการสาธารณสุขแนวใหม่ คือ การเน้นประชาชนเป็นศูนย์กลางและให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยมีนโยบายให้วิทยาลัยนำไปใช้ในการเรียนการสอน เพื่อมีเป้าหมายในการผลิตบุคลากรที่มีความรู้และสมรรถนะเชิงวิชาชีพ มีความคิดวิจารณญาณและความใฝ่รู้อย่างต่อเนื่อง บนพื้นฐานของความเข้าใจมนุษย์และสังคมที่เป็นจริง สามารถนำความรู้ประยุกต์ไปสู่การปฏิบัติการพยาบาลที่เข้าใจมนุษย์อย่างแท้จริง โดยการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีหัวใจความเป็นมนุษย์นี้ ได้มีการปรับกระบวนการเรียนการสอนใช้แนวคิดที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางซึ่งใช้การเรียนรู้จากสภาพจริง (authentic learning) และพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณของผู้เรียนเป็นกลไกสำคัญ ด้วยแนวคิดองค์รวมที่เชื่อมโยงระหว่างสุขภาพกับสังคมที่เน้นรากฐานแห่งความเป็นมนุษย์และชีวิตจริงในสังคม ภาควิชาฯ กำหนดเป็นแนวปฏิบัติที่ดี โดยกำหนดเป็นขั้นตอนการดำเนินการ ๓ ขั้นตอน ดังนี้
๑ ขั้นเตรียมการ
ขั้นเตรียมการนี้ถือว่าเป็นระยะที่มีความสำคัญ ซึ่งการเตรียมการที่ดีจะช่วยให้การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ประสบความสำเร็จ บรรลุตามเป้าหมายและผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ตั้งไว้ โดยการเตรียมการที่ต้องกระทำ มีดังนี้
๑. การออกแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยมีหลักการ ดังนี้
๑.๑ อาจารย์ในภาควิชาร่วมกันทำความเข้าใจกับนิยามและความหมายของการบริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ เนื่องจากมีความเป็นนามธรรมค่อนข้างสูง ดังนั้นการวางโปรแกรมการเรียนการสอนที่ดีจะทำให้ผู้เรียนได้เข้าใจความเป็นจริงของความเป็นมนุษย์และสังคม ร่วมกับการเรียนรู้จากสภาพจริง ตลอดจนการวางแผนในการประเมินพฤติกรรมการบริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ของผู้เรียนต้องมีความเป็นรูปธรรมและสอดคล้องกับผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ต้องการภายหลังเสร็จสิ้นการเรียนการสอน
๑.๒ อาจารย์ในภาควิชาฯ ร่วมกันกำหนดกระบวนการ/รูปแบบที่นำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนและกิจกรรมเสริมหลักสูตร ได้แก่ VARK learning style, Demonstration-Return Demonstration Method, Game, Panel Discussion, Case Study, Authentic learning เป็นต้น โดยนำมาใช้ในแต่ละกิจกรรม/โครงการของภาควิชาที่ดำเนินการ ซึ่งประกอบด้วย
- โครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ สำหรับผู้เรียนพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ ๒
- โครงการฝึกภาคปฏิบัติ รายวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาล
- โครงการบูรณาการการจัดการเรียนการสอนวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาลกับการบริการวิชาการและการวิจัย เรื่อง ยืดเหยียดผ่อนคลาย ส่งเสริมกายใจ ผู้สูงวัยแข็งแรง
- โครงการโครงการจัดการความรู้เพื่อพัฒนาสู่องค์กรการเรียนรู้ การเสวนา เรื่อง ?Humanistic care : แก่นแท้หรือแค่เปลือก?? ?โดยวิทยากร ระยะที่ ๑ : คุณดารา ยาร์ด และวิทยากร ระยะที่ ๒ : คุณเพ็ญลักขณา ขำเลิศ
๑.๓ เตรียมสื่อและสิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ที่ส่งเสริม/สนับสนุนการเรียนรู้ของผู้เรียน ให้มีอิสระในการเรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย
๑.๔ เตรียมผู้เรียน โดยการชี้แจงผู้เรียนเกี่ยวกับรูปแบบการจัดทำกิจกรรม/โครงการและมอบหมายกิจกรรมที่ต้องเตรียมล่วงหน้า นอกจากนี้การเตรียมความรู้พื้นฐานการพยาบาลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ มีการบรรยายด้วยเนื้อหาการเรียนภาคทฤษฎีแก่ผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนมีความเข้าใจและสามารถนำสู่การดำเนินกิจกรรมได้
๒ ขั้นสอน
๑) ?ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน ผู้เรียนจะได้รับการสอนเกี่ยวกับการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยการบรรยายเนื้อหาภาคทฤษฎี ซึ่งอาจเป็นแบบภาพนิ่งหรือภาพเคลื่อนไหว เช่น ดิวีดีประกอบการเรียนในเนื้อหาของรายวิชาภาคทฤษฎี ได้แก่? รายวิชา มโนมติ ทฤษฎีและกระบวนการพยาบาล และรายวิชาหลักการและเทคนิคการพยาบาล ซึ่งการนำเข้าสู่บทเรียนด้วยสื่อที่มีความหลากหลาย จะทำให้นักศึกษามีการรับรู้ทางประสาทจากการมองเห็น (Visual) และการได้ยิน (Auditory/Audio) อาจทำให้ผู้เรียนเกิดการรับรู้ทางด้านอารมณ์และความรู้สึกร่วมด้วย
๒) การสอนในเนื้อหาภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติที่ภาควิชาฯ รับผิดชอบ มีการนำเทคนิคและวิธีการสอนมาใช้เพื่อพัฒนานักศึกษาในการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ที่หลากหลาย ประกอบด้วย VARK learning style, Demonstration-Return Demonstration Method, Game, Panel Discussion, Cooperative Learning, Team based Learning, Case Study analysis Group Discussion, Story Telling, Case Study Authentic learning ซึ่งวิธีการสอนในแต่ละรูปแบบทำให้เกิดผลลัพธ์ที่มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงกับการจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสมต่อการพัฒนานักศึกษาให้มีหัวใจความเป็นมนุษย์ได้ เช่น การสอนภาคปฏิบัติ อาจารย์สอนโดยสอดแทรกไว้ในการปฏิบัติการพยาบาลเรื่องต่างๆ การประชุมปรึกษาทางการพยาบาล และการศึกษาผู้ป่วยกรณีศึกษา เพื่อพัฒนาความสามารถของนักศึกษาในการเข้าใจปัญหาความต้องการของผู้ป่วยตามบริบทและเงื่อนไขของผู้รับบริการที่แตกต่างกัน เรียนรู้วิถีการดำเนินชีวิต บูรณาการความรู้ตามทฤษฎีกับความรู้จากชีวิตจริงในการแก้ไขปัญหาสุขภาพ
๓) กิจกรรมเสริมหลักสูตร ในโครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ สำหรับนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ ๒ ซึ่งเป็นกิจกรรมที่มุ่งให้นักศึกษามีความพร้อมต่อการขึ้นฝึกภาคปฏิบัติในรายวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาล เพื่อให้นักศึกษามีความพร้อมในการดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ สามารถเชื่อมโยงความรู้ที่ได้รับสู่การปฏิบัติการพยาบาลได้ รวมทั้งเป็นการส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตและอัตลักษณ์ของบัณฑิตที่ว่า ?บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์? ซึ่งภาควิชามีการดำเนินกิจกรรมที่ส่งเสริมนักศึกษาให้มีความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยเริ่มต้นจากการให้โอวาทเรื่อง การเตรียมความพร้อมการฝึกภาคปฏิบัติและการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ และปฐมบทอัตลักษณ์บัณฑิตนำทางแนวคิด เรื่อง ?สร้างมหัศจรรย์ชีวิตด้วยการดูแลผู้ป่วยด้วยจิตเมตตา? กิจกรรมสร้างฐานเปิดจิต คิดแบบเปิดใจ เพื่อให้นักศึกษาแสดงความรู้สึกเมื่อต้องการให้การพยาบาลผู้ป่วยครั้งแรก จากนั้นเป็นการเสริมสร้างพลังใจจากความห่วงใยครูสู่ศิษย์ นอกจากนี้นักศึกษายังได้รับฟังการบรรยายธรรมเทศนาและรับพรชีวิต เรื่อง ?พุทธธรรมการดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์? ซึ่งภาควิชาฯ มีความเชื่อว่า พุทธศาสนาถือเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของบุคคลและเป็นคุณธรรมขั้นต้นที่บุคคลพึงมีและปฏิบัติได้ และสามารถนำไปปฏิบัติในการฝึกปฏิบัติการพยาบาลได้จริง การบรรยาย เรื่อง ?พลังของชีวิตคือการคิดบริการด้วยใจ? เป็นการเสริมสร้างพลังใจแก่นักศึกษาให้เข้าถึงการบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ กิจกรรมสุดท้ายของโครงการคือ การนำเสนอข้อมูลผู้ป่วยกรณีศึกษาของแต่ละกลุ่ม ซึ่งรวบรวมข้อมูลและมีการวิเคราะห์โดยใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลผู้ป่วย เพื่อให้นักศึกษามีความสามารถในการคิดวิเคราะห์โดยใช้สถานการณ์จริง ซึ่งในแต่ละกลุ่มจะได้รับฟังการนำเสนอและให้ข้อเสนอแนะที่ถูกต้องจากอาจารย์ผู้สอนภาคปฏิบัติก่อนขึ้นฝึกปฏิบัติจริง ซึ่งผลการประเมินภายหลังการดำเนินโครงการพบว่า นักศึกษามีความพึงพอใจต่อการจัดโครงการ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๔๗ อยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีข้อเสนอแนะว่า เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้มีแรงบันดาลใจในการขึ้นวอร์ด ทำให้รู้ว่าควรมีการเตรียมตัวอย่างไรก่อนที่จะขึ้นวอร์ด และช่วยให้ลดความกลัวและความวิตกกังวล นอกจากนี้ยังทำให้รู้สึกภาคภูมิใจในวิชาชีพมากขึ้น
๔) ภาควิชาฯ ดำเนินโครงการบูรณาการจัดการเรียนการสอนวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาลกับการบริการวิชาการและการวิจัย เรื่อง ?ยืดเหยียดผ่อนคลาย ส่งเสริมกายใจ ผู้สูงวัยแข็งแรง? ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านคุ้ม ตำบลชัยจุมพล อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์การเรียนวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาลแก่นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ ๒ ในการดูแลสุขภาพบุคคลทุกช่วงวัยทั้งในภาวะเจ็บป่วยและภาวะที่สุขภาพดี โดยส่งเสริมให้นักศึกษาให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ซึ่งในการดำเนินกิจกรรมเป็นการให้ความรู้และส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการออกกำลังกายอย่างถูกต้องและเหมาะสม โดยในการดำเนินโครงการครั้งนี้ทำให้นักศึกษาสามารถนำประสบการณ์ที่ใช้ในการปฏิบัติการพยาบาลบนหอผู้ป่วยมาประยุกต์ใช้ในการให้บริการสุขภาพกับผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะเจ็บป่วย ซึ่งเป็นการเพิ่มเติมความรู้และทักษะในการบริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ในชุมชน และกลุ่มคน ที่อยู่นอกเหนือการฝึกปฏิบัติบนหอผู้ป่วย
๕) ภาควิชาฯ ดำเนินกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ หัวข้อ ?Humanistic Care : แก่นแท้หรือแค่เปลือก?? ภายใต้โครงการพัฒนาสมรรถนะบุคลากรในการจัดการความรู้เพื่อพัฒนาสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ ในระยะที่ ๑ โดยวิทยากร คุณดารา? ยาร์ด และระยะที่ ๒ คุณเพ็ญลักขณา ขำเลิศ โดยมีการนำประสบการณ์มาเล่า และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเวทีการประชุมสัมมนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของวิทยาลัย โดยเชิญผู้มีประสบการณ์จากภายนอกและภายในมาเล่าสู่กันฟัง เพื่อเป็นการสนับสนุนให้ผู้เข้าร่วมการเสวนานำแนวคิด/ความรู้ที่ได้รับจากการเข้าร่วมโครงการเป็นแรงบันดาลใจให้สามารถดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ และนำไปปรับใช้ในการจัดการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมคุณลักษณะบัณฑิตของนักศึกษาและอัตลักษณ์บัณฑิตของวิทยาลัยฯ ที่ว่า ?บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์? นอกจากนี้ยังสามารถนำสิ่งที่ได้รับไปถ่ายทอดและแนะนำแก่ผู้อื่นให้เข้าใจในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์อย่างแท้จริง
๓ ?ขั้นประเมินผล
การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์นั้น ควรมีการประเมินผลอย่างครอบคลุมเพื่อให้เกิดกระบวนการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการภายใต้การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ดังนี้
๑) ?ด้านผู้สอน ควรเป็นแบบอย่างที่ดี (Role model) ในการให้บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ เช่น ให้เวลารับฟังผู้ป่วย รับฟังนักศึกษาด้วยความเข้าใจไม่ตัดสินไปก่อน ส่งเสริมการเรียนรู้ที่หลากหลาย มีการกระตุ้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม ไวต่อความคิดของผู้เรียน และให้กำลังใจผู้เรียน มีทักษะการฟังอย่างมีสติ มีทักษะการตั้งคำถาม ช่างสังเกต และมองเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น
๒) ?ด้านผู้เรียน ควรมีทักษะการฟังอย่างมีสติ ซื่อสัตย์ต่อความรู้สึกของตนเอง มีทักษะการตั้งคำถาม มีสติ เปิดใจยอมรับและกล้าแสดงความคิดเห็น มีการปรับเปลี่ยนกระบวนการคิด ยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น ไม่ตัดสินความคิดเห็นของผู้อื่น เห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น และมีความสุขในการเรียน
๓) ด้านกระบวนการเรียนรู้ สามารถเรียนรู้ได้ทุกสถานการณ์ มีสื่อ สิ่งสนับสนุนและอุปกรณ์การเรียนรู้ มีอิสระในการเรียนรู้ มีกระบวนการกระตุ้นให้คิดตลอดเวลา และมีการกำหนดข้อตกลงร่วมกัน
๔) ด้านวิธีการสอน ควรมีวิธีการสอนที่หลากหลาย การเรียนรู้จากสถานการณ์จริง การเล่าเรื่อง สุนทรียสนทนา การใช้ประสบการณ์ สถานการณ์ ทักษะการตั้งคำถาม และการถอดบทเรียน
๕) การวัดและประเมินผล มีการประเมินตามสภาพจริง การทวนสอบ และการถอดบทเรียน
ความรู้ที่ได้ใหม่จากการจัดการความรู้
หลังจากการดำเนินการจัดการความรู้ของภาควิชาพื้นฐานการพยาบาล อาจารย์ในภาควิชาได้เข้าใจถึงขั้นตอนที่ทำให้เกิดกระบวนการจัดการความรู้? หรือพัฒนาการของความรู้ที่จะเกิดขึ้น โดยเรียกชื่อว่า กระบวนการจัดการความรู้ด้านการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ?(Knowledge Management : Humanistic care) ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ดังนี้
1)?? การกำหนดความรู้ โดยศึกษาถึงความสำคัญและความเป็นมาในประเด็นความรู้ที่เราต้องการนำมาดำเนินการเพื่อความชัดเจนต่อการวางแผน การกำหนดเป้าหมาย การดำเนินการ และการประเมินผลการดำเนินการ เช่น การศึกษาวิสัยทัศน์ พันธกิจ ของวิทยาลัยฯ ประเด็นที่ได้คือการ การใช้กระบวนการจัดการความรู้เพื่อเสริมสร้างอัตลักษณ์บัณฑิตที่บริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ที่มีความสอดคล้องกับอัตลักษณ์ของวิทยาลัย
2)?? การสร้างและแสวงหาความรู้ ?ภาควิชาฯ มีการทบทวนความรู้เรื่องการบริการสุขภาพด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ใหม่ ว่ามีเรื่องใดที่อาจารย์มีความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์การดำเนินการที่ผ่านมาในปีการศึกษา ๒๕๕๖ (ความรู้เดิม) เราจะแสวงหาความรู้จากภายนอกได้จากที่ใดบ้างทั้งแหล่งเรียนรู้ใหม่ที่เป็นปฐมภูมิ (primary resource) หรือทุติยภูมิ (secondary resourse) และเราควรจะมีแนวทางในการเรียนรู้สิ่งใหม่ได้ด้วยวิธีใดเพื่อประโยชน์ต่อการวางแผนในการนำไปใช้และการประเมินผลต่อไป
3)?? การจัดความรู้ให้เป็นระบบ ?เป็นการวางโครงสร้างความรู้ ? ความรู้ที่ได้รับจากการจัดการความรู้ทำให้อาจารย์ในภาควิชาฯ เข้าใจว่าความรู้ที่ได้ต้องมีการเก็บความรู้อย่างเป็นระบบในอนาคต โดยข้อมูลที่จัดเก็บจะต้องมีการประมวลและกลั่นกรองความรู้ ?เช่นปรับปรุงรูปแบบเอกสารให้เป็นมาตรฐาน ใช้ภาษาเดียวกัน, ปรับปรุงเนื้อหาให้สมบูรณ์ จัดเก็บในรูปแบบแผ่นบันทึกภาพ (VCD หรือ DVD) หรือผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) ที่ทำให้ผู้สนใจเข้าถึงความรู้ได้ง่ายและสะดวก
4)?? การแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ ทำได้หลายวิธีการ โดยกรณีเป็น Explicit Knowledge อาจจัดทำเป็น เอกสาร, ฐานความรู้, เทคโนโลยีสารสนเทศ หรือกรณีเป็น Tacit Knowledge อาจจัดทำเป็นระบบ ทีมข้ามสายงาน, กิจกรรมกลุ่มคุณภาพและนวัตกรรม, ชุมชนแห่งการเรียนรู้, ระบบพี่เลี้ยง, การสับเปลี่ยนงาน, การยืมตัว, เวทีแลกเปลี่ยนความรู้ เป็นต้น
5) การเรียนรู้ ?ภาควิชามีการวางแผนทำให้การเรียนรู้เรื่อง Humanistic care เป็นส่วนหนึ่งในการทำงานในองค์กร การนำความรู้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนครบวงจรคุณภาพ (PDCA)
กระบวนการจัดการความรู้การดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ที่ได้นี้เกิดจากประสบการณ์การเรียนรู้ที่ได้จากการดำเนินการมาตั้งปีการศึกษา ๒๕๕๖ ?๒๕๕๗ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ จะเป็นวงรอบที่จะต้องมีการวางแผนการประเมินผลในภาพรวมหลังการนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนอย่างเป็นรูปธรรมต่อไป
ภาควิชาพื้นฐานการพยาบาล
๒๔ กรกฎาคม ๒๕๕๘
รายงานการประชุมภาควิชาพื้นฐานการพยาบาล
ครั้งที่? 8/2558? วันที่ 17 กรกฎาคม 2558
เวลา 15.30 -16.30 น. ณ ห้อง 327 อาคารเรียน 3
รายชื่ออาจารย์เข้าประชุม
- นางสาวดวงดาว เทพทองคำ???????????? ประธานการประชุม
- นายนภดล เลือดนักรบ
- นางสาวสุปราณี หมื่นยา
- นางสาววัชราภรณ์ คำฟองเครือ???????? เลขานุการ
เปิดประชุมเวลา 15.30 น.
ระเบียบวาระที่ 1 เรื่องแจ้งเพื่อทราบ
เรื่องที่ 1 การจัดการความรู้โดยใช้แนวคิดการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาอัตลักษณ์บัณฑิตการบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
เรื่องที่ ๒ สืบเนื่องการดำเนินโครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์และการเตรียมการจัดการความรู้ระยะที่ ๒ หัวข้อ ?การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ ๒?
เรื่องที่ ๓ แนวทางการประเมินผลลัพธ์ของการพัฒนานักศึกษาด้านการดูแลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
ระเบียบวาระที่ ๒ รับรองรายงานการประชุมครั้งที่ ๗/255๘
-????????? รับรองรายงานการประชุมครั้งที่ ๗/255๘ ไม่มีการแก้ไข
ระเบียบวาระที่ ๓ เรื่องสืบเนื่อง
3.1 จากการประชุมครั้งที่ ๗/255๘ เดือนมิถุนายน 255๘? หน้า ๒ ระเบียบวาระที่ 4 เรื่องหารือ เกี่ยวกับการประสานงานวิทยากรที่จะแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้เข้าร่วมโครงการการจัดการความรู้ เรื่อง ?การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ ๒? ที่กำหนดไว้ในร่างกำหนดการ วันที่ 17 กรกฎาคม 255๘ สรุปจากการประสานงานคือ วิทยากร ชื่อ นางเพ็ญลักขณา ขำเลิศ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชที่ 18 ตำบลบ่อโพง อำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นผู้ที่มีชื่อเสียงและได้รับรางวัลด้านการดูแลผู้ป่วยระดับประเทศหลายรางวัล เป็นผู้แต่งหนังสือ ?พยาบาลไร้หมวก? สำหรับจำนวนผู้เข้าร่วมการจัดการความรู้จากเดิมกำหนดไม่เกิน 35 คน ใช้ห้องประชุมบานชื่น ผลจากการประสานกับวิทยากรได้รับข้อเสนอแนะให้มีการเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมมาฟังมากขึ้นและควรมีการประชาสัมพันธ์ไปยังพยาบาลพี่เลี้ยงแหล่งฝึกทุกแห่งทั้งโรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชนและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โดยไม่มีอาหารและอาหารกลางวันให้จากมติที่ประชุมในคราวที่ผ่านมาว่าให้ เพิ่มจำนวนผู้เข้าร่วมโครงการจัดการความรู้ โดยไม่มีอาหารกลางวันและอาหารว่างแก่ผู้เข้าร่วมจัดการความรู้นั้นต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงให้มีบริการอาหารและอาหารว่างเนื่องจากมีงบประมาณสนับสนุนจากลุ่มงานวิจัยฯ จำนวนประมาณ 14,000 กว่าบาท ข้อสรุปสุดท้ายได้มีการเปลี่ยนแปลงโดยการรับแจ้งจากรองฯ กลุ่มงานวิจัยฯ ด้านการเบิกจ่ายที่ไม่สามารถดำเนินการได้จากความคิดเห็นของงานการเงิน ภาควิชาฯ จึงได้ดำเนินการบริหารจัดการให้มีการบริการอาหารกลางวันและอาหารว่างตามเดิมเนื่องจากได้แจ้งผู้เข้าร่วมจัดการความรู้ไว้แล้วหลังจากได้รับทราบเรื่องเงินงบประมาณ 14,000 กว่าบาทนั้น ผลการดำเนินการพบว่าไม่มีปัญหาใด
มติที่ประชุม : รับทราบ
ระเบียบงวาระที่ ๔ เรื่องหารือที่ประชุม
4.1 หารือที่ประชุมเรื่องการจัดการความรู้ในประเด็น แนวปฏิบัติที่ดี : การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาอัตลักษณ์บัณฑิตการบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ โดยการวางแผนที่จะมีการจัดการความรู้เป็นระยะนับตั้งแต่ขั้นเตรียมการ? ขั้นสอน และขั้นประเมินผล ซึ่งจะเป็นการจัดการความรู้แบบวิเคราะห์การดำเนินการในรายวิชาทฤษฎีหลักการและเทคนิคการพยาบาล ตลอดจนการวางแผนในโครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์และการฝึกภาคปฏิบัติของนักศึกษาในวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาล จนกระทั่งจากการจัดการความรู้ในเวทีที่มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเรื่อง การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ 1 โดยคุณดารา ยาร์ด? วิทยากรและ การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ ๒? โดยคุณเพ็ญลักขณา ขำเลิศ สอบถามความคิดเห็นจากที่ประชุม
มติที่ประชุม: เห็นด้วยที่จะมีการนำความรู้ที่ได้รับจากการจัดการความรู้ในทุกระยะ และจากการดำเนินการกิจกรรมเสริมหลักสูตรในโครงการเตรียมความพร้อมฯ โดยใช้แนวคิดการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาอัตลักษณ์บัณฑิตการบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ในรายวิชาหลักการและเทคนิคการพยาบาลภาคทฤษฎี ทดลอง และภาคปฏิบัติ โดยในการประชุมครั้งนี้ ในระเบียบวารที่ 5 เรื่องอื่นๆ? จะเป็นการจัดการความรู้ร่วมกันระหว่างอาจารย์ในภาควิชาฯ เพื่อเป็นการวิเคราะห์และเชื่อมโยงจากการจัดการเรียนการสอนภาคทฤษฎี ภาคทดลอง วิชาหลักการและเทคนิคการพยาบาล ไปยังการวางแผนในโครงการการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ต่อไป สรุปเป็นขั้นประเมินผลอีกครั้งเมื่อสิ้นสุดการจัดการเรียนการสอน และเพื่อกำหนดแนวทางการประเมินผลที่เป็นรูปธรรรมต่อไป
ระเบียบวาระที่ 5 เรื่องอื่นๆ
5.1 การจัดการความรู้เรื่อง แนวปฏิบัติที่ดี : การจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาอัตลักษณ์บัณฑิตการบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์
ขั้นตอนการดำเนินการ
- ขั้นเตรียมการ อาจารย์ภาควิชาพื้นฐานการพยาบาลฯ ?มีการวางแผนการจัดการเรียนกาสอน
เพื่อพัฒนานักศึกษาให้มีความรู้คู่กับแนวคิดการเอื้ออาทรต่อผู้อื่นด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ทำความเข้าใจผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ต้องการหลังเสร็จสิ้นการสอน
1.1?? ศึกษาและเลือกรูปแบบหรือเทคนิควิธีการสอนที่เหมาะสมกับเนื้อหา/สาระความรู้และกระตุ้นให้
ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นหรือใฝ่รู้ใฝ่เรียนอยู่ตลอดเวลา โดยทำความเข้าใจในรูปแบบหรือเทคนิควิธีการที่เลือกอย่างกระจ่างชัด? ในปีการศึกษา 2557 ภาควิชาพื้นฐานการพยาบาลได้นำวิธีการจัดการเรียนการสอนด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ในรายวิชาหลักการและเทคนิคการพยาบาลและวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาลอาจารย์ภาควิชาพื้นฐานการพยาบาลเลือกวิธีการ VARK learning style มาใช้ในการจัดการเรียนการสอนภาคทฤษฏี ใช้วิธีการสาธิตและสาธิตย้อนกลับ (Demonstration-Return Demonstration Method) ในการเรียนภาคทดลองในห้องปฏิบัติการ และการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ก่อนการเรียนภาคปฏิบัติ และใช้วิธีการศึกษาจากสถานการณ์จริง (authentic learning) ในการเรียนภาคปฏิบัติที่หอผู้ป่วย
1.2 เตรียมสื่อและอุปกรณ์ที่ส่งเสริมหรือสนับสนุนการเรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย เป็นระบบ โดยแบ่งเป็นภาคทฤษฎี ภาคทดลอง? การเตรียมความพร้อมก่อนการฝึกภาคปฏิบัติในโครงการและการฝึกภาคปฏิบัติดังนี้
| การเรียนการสอน/กิจกรรมเสริมหลักสูตร |
รูปแบบ/เทคนิควิธีการสอน |
สื่อ/อุปกรณ์ |
| 1. หลักการและเทคนิคการพยาบาล (ทฤษฎี) |
VARK learning style |
-VCD /เครื่องเสียง/ปากกา/กระดาษ/เอกสารประกอบการสอน |
| 2. หลักการและเทคนิคการพยาบาล (ทดลอง) |
Demonstration-Return Demonstration Method |
-หุ่นจำลอง
-วัสดุครุภัณฑ์ทางการแพทย์
-อาจารย์ผู้สอน
-แบบประเมินผล |
| 3. โครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ |
Panel Discussion
Game
Cooperative Learning
Team based Learning
Case Study analysis |
-วิทยากร
-อาจารย์ภาควิชาฯ
-นักศึกษา
-อุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่นเกม
-ผู้ป่วยกรณีศึกษา |
| การเรียนการสอน/กิจกรรมเสริมหลักสูตร |
รูปแบบ/เทคนิควิธีการสอน |
สื่อ/อุปกรณ์ |
| 3. โครงการเตรียมความพร้อมการพยาบาลพื้นฐานด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ |
Group Discussion
Story Telling |
-รายงานผู้ป่วย (chart)
-VCD |
| 4. ปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาล |
Case study
Authentic learning |
-อุปกรณ์บนหอผู้ป่วย
-สถานการณ์บนหอผู้ป่วย
-อาจารย์/นักศึกษา
-ผู้ป่วยกรณีศึกษา/ผู้ดูแลผู้ป่วย
-พยาบาลและทีมสหวิชาชีพ |
| 5. การจัดการความรู้เรื่อง การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ ๒ โดยคุณดารา ยาร์ด |
|
-วิทยากร
-ผู้เข้าร่วมจัดการความรู้
(น.ศ.ชั้นปีที่ 4 และอาจารย์) |
| 6. การจัดการความรู้เรื่อง? การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ : แก่นแท้หรือแค่เปลือก ระยะที่ ๒ โดยคุณเพ็ญลักขณา ขำเลิศ |
|
-วิทยากร
-ผู้เข้าร่วมจัดการความรู้
(rพยาบาลพี่เลี้ยงแหล่งฝึก, น.ศ.พยาบาล และอาจารย์) |
1.4 วางแผน จัดลำดับและแบ่งช่วงกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย เป็นระบบ โดยอาจารย์ภาควิชาฯ มีการระบบการวางแผน จัดลำดับ และแบ่งช่วงกิจกรรม โดยการแจ้งระยะเวลาในการดำเนินกิจกรรมตามแผนที่ภาควิชาฯวางไว้ มอบให้อาจารย์ผู้รับผิดชอบแต่ละรายวิชาและกิจกรรมเสริมหลักสูตรดำเนินการให้เรียบร้อย
1.5 การแบ่งกลุ่มผู้เรียนออกเป็นกลุ่มย่อย เห็นว่าในแผนจัดการศึกษาการแบ่งกลุ่มนักศึกษาได้กำหนดไว้แล้วขอให้อาจารย์พิจารณาความเรียบร้อยอีกครั้ง สำหรับกลุ่มในการเรียนภาคทดลอง อาจารย์ได้แบ่งกลุ่มผู้เรียนจำนวนเฉลี่ย 12 ?13 คน/กลุ่ม และมีการกระจายนักศึกษาที่มีผลการเรียนที่อยู่ในระดับดี ปานกลาง และพอใช้
2. ขั้นสอน อาจารย์ในภาควิชา ฯ เห็นควรดำเนินตามขั้นตอนการจัดการเรียนการสอน ประกอบด้วยขั้นตอน ขั้นนำสู่บทเรียน? ขั้นสอนเนื้อหา และขั้นประเมินผล
3. ขั้นประเมินผล? ในแต่ละการออกแบบการสอน จะกำหนดการประเมินผลไว้และจะต้องมีความสอดคล้องกับกิจกรรมการสอนและการออกแบบการเรียนรู้ที่ต้องมีการพัฒนาให้เห็นชัดเจนเป็นรูปธรรมต่อไป
สำหรับการจัดการความรู้ในปีการศึกษานี้ได้มีการดำเนินการโดยผู้เข้าร่วมเป็นกลุ่มเป้าหมายที่มีทั้งนักศึกษา พยาบาลพี่เลี้ยงแหล่งฝึก อาจารย์พยาบาล และวิทยากรที่มีประสบการณ์ด้านบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ดังนั้นจึงให้ที่ประชุมได้แสดงความเห็นในการเรียนรู้ใหม่หรือความรู้ใหม่ที่ได้รับจากการจัดการความรู้ ซึ่งที่ประชุมเห็นว่า ความรู้ใหม่ที่ได้รับและเกิดขึ้นเป็น Explicit Knowledge คือวงจรหรือกระบวนการการจัดการความรู้ด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ว่าควรจะมีการดำเนินการแบบเป็นขั้นตอน ได้แก่ 1)?? การกำหนดความรู้ 2)?? การสร้างและแสวงหาความรู้ ???3)?? การจัดความรู้ให้เป็นระบบ ?4)?? การแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ ?และ 5) การเรียนรู้ ?โดยให้ชื่อว่า
มติที่ประชุม : ?เห็นตามที่จัดการความรู้ร่วมกันและมอบอาจารย์สุปราณี หมื่นยา บันทึกการถอดบทเรียน
ปิดการประชุม : 16.30 น.
……………………………………
(นางสาววัชราภรณ์ คำฟองเครือ)
ผู้บันทึกรายงานการประชุม
………………………………………….
(นางสาวดวงดาว เทพทองคำ)
หัวหน้าภาควิชาพื้นฐานการพยาบาลฯ
